LOHUSALIK
Doğum sonrası Annede Meydana Gelen Psikolojik Değişiklikler
Gebelik ve lohusalık doğal bir yaşam olayı gibi gözükse de kadın için büyük bir stres nedeni olabilmektedir.Bu dönemde her kadın az ya da çok kaygı yaşar.Annelerin çoğunda doğum sonrasında bebeğinin ve kendisinin sağlık durumu ile ilgili endişeleri ortadan kalktığında bir rahatlama olur.Bebeğin kucağa alınması emzirilmesi anne-bebek bağını güçlendirir.
Annelik hüznü (gebelikte ve lohusalıkta yaşanan korku ve endişeler) özellikle ilk doğumunu yapmış olan kadınların %50-80 inde huzursuzluk sinirlilik duygusal dengesizlik ve ağlamaklı olma durumu şeklinde görülebilir.En sık görülen belirtiler arasında uyku bozukluğu yer almaktadır.Bu yakınmalar doğumdan sonraki ilk 3-10 gün içinde ortaya çıkar ve genellikle 20. haftanın sonunda kaybolur.
Doğum sonrası depresyon ; kadınların %10-15 inde görülür ve annelik hüznüne göre daha ağır bir tablodur.En sık doğumdan sonra ilk üç ayda görülmekte ve daha sonra tekrarlayabilmektedir.Uykusuzluk,yorgunluk,dikkat dağınıklığı,ağlama nöbetleri gibi annelik hüznü sırasında görülenlere ek olarak ; isteksizlik,iştah sorunu,aşırı endişe,sıkıntı çevreye ilgisizlik,bebekle ilgili aşırı kaygı ya da boş verme gibi belirtiler görülebilir.
Bebeğin doğumdan itibaren annenin yanına verilmesi,sağlık personelinin ve aile yakınlarının desteği annenin endişesini azaltır.Bebek bakımı ile ilgili anne desteklenmeli bebeğinin bakımını kendisinin yapmasına izin verilmeli eleştirilmemelidir.Yeni annelerin büyük bir kısmı bu dönemi çok hafif psikolojik belirtilerle geçirir.Çok az kişi ilaç ve hastaneye yatmayı gerektirecek kadar psikolojik belirtiler gösterir.
Annelik Hüznü
Doğumdan sonra 3-4 gün içinde ortaya çıkar,10-15 gün içinde kendiliğinden geçer.Bu süre içinde sık ağlama,huzursuzluk,dikkati toplayamama,uykusuzluk,keder,sinirlilik hali duygularının yaşanmasıdır.Müdahaleye gerek yoktur.Çözümü çevredeki kişilerin olumlu yaklaşımıdır.Annelik rolüne ilişkin yeterlilik duygusunu artırarak destek verilmelidir.Yalnız kalmamalı, iş bölümü yapılmalı,annenin uyuması,dinlenmesi,iyi beslenmesinin sağlanması gerekir.Eleştirel ve suçlayıcı olmamaya dikkat edilmelidir.Bu dönemde anneler panik olmamalı,soğukkanlı davranmalı.kendilerine kızmamaları,yetersiz olduğunuzu düşünmemelidir.
Doğum Sonrası Depresyon
Annelik hüznü tablosundaki belirtilerin şiddetli bir şekilde yaşanmasıdır.Genellikle doğumdan sonra 10-15 gün arasında ortaya çıkar.Tüm gebelerde görülme oranı %10-20 arasındadır.Tedavi edilmediğinde anne-çocuk ve evlilik ilişkisini bozabilir.Annenin annelik rolünü öğrenmesini geciktirerek annede sürekli bir suçluluk duygusu hissini başlatır.Belirtileri şu şekildedir:
*Annelerde bebeklerini sevemedikleri düşüncesi
*Bebek bakımı ile ilgili yoğun endişeler
*Bebeğe zarar vermeye yönelik obsesif düşünceler
*İştahsızlık
*Uykusuzluk
*Bebekle ilgilenememe gibi belirtileri vardır.Doğum sonrası depresyonun nedenleri incelendiği zaman karşımıza ilk çıkan sebep annenin yeterli sosyal desteğe sahip olmamasıdır.Ayrıca daha önceden yaşanmış,depresyon,çocuğun tıbbi sorunları,bebeğin mizacı,premenstrual şikayetlerin varlığı,annenin kişiliği (obsesif kompulsif kişilik),kayıp duygusunun yaşanması doğum sonrası depresyonun nedenlerindendir.
Esra Ertuğrul
